රැකියා කරන මව්වරුන් සඳහා ප්‍රසුතිකාධාර නිවාඩු වල නීතිමය පැතිකඩ
අද කාලයේ ලංකාවේ කාන්තාවන් අතින් සිදුවන වෘත්තිමය සේවය පුරුෂයන් ඉටු කරන සේවයට දෙවෙනි වන්නේ නැහැ. ගේදොර කටයුතු හා රැකියා ස්ථානයේ කටයුතු නිසිලෙස කලමනාකරණය කරගන්නට මේ සටහන ඔබට වැදගත් වේවි!
වර්තමාන ලංකාවේ බොහොමයක් කාන්තාවන් ද පුරුෂයන් හා සමානවම විවිධ සේවාවන්හි නිරත වෙනවා. සේවාවන්හි නියුතු කාන්තාවන්ට දරු ප්‍රසූතියකදී ලබා දිය යුතු ප්‍රතිලාභ හා ප්‍රසූත නිවාඩු පිළිබඳ කතාබහ වැඩි වී තිබෙන්නේ ඒ නිසයි.
අද කාලයේ ලංකාවේ කාන්තාවන් අතින් සිදුවන වෘත්තිමය සේවය පුරුෂයන් ඉටු කරන සේවයට දෙවෙනි වන්නේ නැහැ.
වෘත්තීය සේවය මෙන්ම පවුල් සංස්ථාවේද මව්පදවිය තුළින්ද විශාල මෙහෙවරක් කාන්තාවන් හට ලබා දිය යුතු ප්‍රතිලාභ පිලිබඳ සමාජීය කතාබහ වැඩි වී ඇත්තේ මේ නිසයි.
ප්‍රසූත නිවාඩු
වෘත්තියක නියැලෙන කාන්තාවක් දරුවකු බිහිකළ පසු ඇයට ප්‍රසූත නිවාඩු ලබා ගැනීමට නීතිමය අයිතිවාසිකමක් තිබෙනවා.
මේ සඳහා ඇය දරුවකු බිහි කළ පසු ප්‍රසූතිය සිදු වූ දිනය සහ ඒ වන විට ඇයට සිටින දරුවන් ගණන සතියක් තුලදී තම සේවායෝජකයාට දැනුම්දිය යුතු වනවා.
එනම් යමේක් මෙසේ දැනුම් නොදුන්නහොත් ඇයට ප්‍රසුතිකාධාර නිවාඩු සහ ගෙවීම් අහිමිවන බව. නම් නොවන මුත් කල්තියා දැන්වූ විට අවශ්‍ය ගෙවීම් අප්‍රමාදව කිරීමට සේවායෝජකයාට කටයුතු කල හැකි වීමයි.
1939 අංක 32 දරණ ප්‍රසූතිකාධාර ආඥාපනත අනුව ප්‍රසූතිකාධාර නිවාඩු ලැබීමට නම්,. ප්‍රසූතිකාධාර නිවාඩු අයදුම් කරනු ලබන සේවායෝජකයා යටතේ අවම වශයෙන් දින 150ක කාලයක් සේවය කර තිබිය යුතු වනවා.
නමුත් 1985 අංක 43 දරණ පනත මඟින් සිදු කරන ලද සංශෝධනයෙන් පසු මෙම පනතින් ආවරණය වන සේවිකාවන් සේවයට බැඳී සේවය කර තිබුණේ එක දිනක් පමණක් වුවත්, ප්‍රසුතිකාධාර නිවාඩු ලැබීමට සුදුසුකම් ලබනවා.
මේ සම්බන්ධයෙන් 1984 සාප්පු හා කාර්යාල සේවක පනත ද වැදගත්.
1. ප්‍රසූතිකාධාර ආඥාපනත යටතේ ලැබෙන ආරක්ෂාව
ශ්‍රී ලංකාවේ සේවාවන්හි නියුක්ත කාන්තාවන්ට දරු ප්‍රසූතියකදී මූල්‍යමය ආධාර වශයෙන් ප්‍රතිලාභ. සහ නිවාඩු පහසුකම් ආදිය ලබාදීම සම්බන්ධයෙන් වැදගත් වන්නේ 1939 අංක 32 දරණ ප්‍රසූතිකාධාර ආඥා පනතයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ දෙවන සමාජ සංරක්ෂණ නීතිය වන්නේද මෙයයි. තේ, පොල්, රබර් ආදී වැවිලි කර්මාන්තයන් හි යෙදෙන්නා වූ කාන්තාවෝ ද ආවරණය වන්නේ මෙම ආඥා පනත යටතේයි.
2. ප්‍රසූතිකාධාර ආඥාපනතින් අත්පත් කරගත හැකි මූලික දීමනා
1. සේවිකාවන්ට දරු ප්‍රසූතිය වෙනුවෙන් මුදල් ආධාර හා නිවාඩු ලබා දීම
2. දරු ප්‍රසූතියට පෙර හා පසුව සේවයේ යෙදවීම සම්බන්ධයෙන් සේවිකාවටත්, ඇගේ දරුවන්ටත් ආරක්ෂාව සැපයීම
3. සේවායෝජකයින්ට තම සේවිකාවන් සම්බන්ධයෙන් සිතූ සිතූ ලෙස තීරණ ගැනීමේ හැකියාව. මෙම පනත සහ සාප්පු හා කාර්යාල සේවක පනත යන දෙකෙන්ම අවම කර තිබෙනවා.
මේ අනුව කාන්තාවක් තම දරු ප්‍රසූතිය සම්බන්ධයෙන් තම සේවායෝජකයා වෙත දැන්වූ විට,. දරු ප්‍රසූතියකට මාස 3 කට පෙර ඇයට හෝ ඇයගේ දරුවාට හානි සිදු විය හැකි ආකාරයේ කිසිදු ක්‍රියාවක ඇයව යෙදවීම තහනම් වනවා.
ඒ අතර දරු ප්‍රසුතියෙන් මාස 3ක් ගත වන තුරු ඇයව හානිදායක කාර්යයන් වල යෙදවීමද කල නොහැකියි.
ගැබිණි බව හේතුකොටගෙන ලබා ගන්නා ප්‍රසූතිකාධාර නිවාඩු කාලය තුලදී සේවයට නොපැමිණීම හෝ වෙනත් කිසිදු කරුණක් මත සේවායෝජකයා විසින් එම සේවිකාවට සේවයෙන් පහ කිරීමේ නිවේදනයක් දීමද කල නොහැක්කකි.
3. පළමු හා දෙවන සජීවී දරු උපත් දෙක සඳහා ප්‍රසූත නිවාඩු
මෙහිදී එක් දරු උපතකට වැඩ කරන දින 84 බැගින් ප්‍රසූතිකාධාර නිවාඩු හිමි වෙයි. මෙසේ දින ගණනය කිරීමේදී සතියේ සියළු නිවාඩු දිනයන් වැඩ නොකරන දිනයන් ලෙස සැලකිල්ලට ගත යුතුය.
4. තුන් වන හා ඉන් පසුව සිදු වන දරු උපත් සඳහා ප්‍රසූත නිවාඩු
මෙහිදී ප්‍රසූතිකාධාර නිවාඩු වශයෙන් හිමි වන්නේ සේවය කරන දින 42ක් බැගින්. දරු ප්‍රසූතියට පෙර දින 14ක් ද, දරු ප්‍රසූතියෙන් පසු ඉතුරු දින 28ද ලබා ගැනීමට එම සේවිකාවට අයිතියක් ඇත.
මෙම දින 42 ගණනය කිරීමේදීද ඉහත සඳහන් කළ පරිදි සතියේ සියළු නිවාඩු දිනයන්, වැඩ නොකරන දිනයන් ලෙස සැලකිල්ලට ගත යුතුය.
5. පළමු උපත නිවුන් දරු උපතක් නම්;
මෙවැනි අවස්ථාවකදී ද දින 84 ක නිවාඩුවක් හිමි වන නමුත් ඇයට දෙවන දරු ප්‍රසූතියට හිමි වන දින 84 ක නිවාඩුව ලබා ගැනීමේ අවස්ථාව මෙහිදී ගිලිහී යයි.
එනම් පළමු දරු ප්‍රසුතියේදී නිවුන් දරුවන් ලැබීම නිසා දින 84 ක නිවාඩුවක් ලබාගත් විට දෙවන දරු ප්‍රසූතියේදී ඇයට හිමි වන්නේ දින 42ක ප්‍රසූතිකාධාර නිවාඩුවක් පමණක් වන බවයි.
එයට හේතුව වන්නේ දෙවන දරු ප්‍රසූතිය සිදුවන විට ඇයට දරුවන් දෙදෙනෙකු සිටීමයි.
6. මළදරු උපතකදී;
මෙබඳු දරු ප්‍රසූතියක් සිදුවන අවස්ථාව වන විට දරුවන් නොසිටියත්, ඇයට හිමි වන්නේ දින 42ක ප්‍රසූතිකාධාර නිවාඩුවක් පමණයි.
මෙම කාලය ද ගණනය කරන්නේ ඉහත සඳහන් දින 84 ගණනය කල පරිද්දෙන් සියලුම නිවාඩු දිනයන් ඉවත්වන ලෙසයි.
7. කළල රූපයක් බිහි වූ විට;
කාන්තාවක් කළලයක් ප්‍රසූත කරන අවස්ථා ද කලාතුරකින් සිදු වේ. මෙහිදී කළලයක් යනුවෙන් ගැනෙන්නේ යම් ස්ත්‍රියක් සති 28ක් ගර්භනීව සිට බිහි කරන අජීවී රුවක්.
මෙවැනි විටෙකදී සේවිකාවකට ප්‍රසූතිකාධාර නිවාඩු වශයෙන් හිමි වන්නේ දින 42ක් පමණි.
ඉහත සඳහන් දත්ත ඔබේ දරුවා සමඟ වැඩි කාලයක් ගත කරමින් රැකියා ස්ථානයෙන් දෙන මෙවන් දීමනා වලින් ප්‍රයෝජන ගැනීමෙහි ලා වැදගත් වීයැයි විශ්වාස කරමු.
