COVID-19 නිසා නිවෙස් තුළ රැඳි දරුවන්ගේ මානසික ආතතිය හඳුනාගැනීම සහ පිළියම් යෙදීම
නිවෙස් තුළටම වී කල් ගත කිරීම අපගේ සිත්වලට ආතතිය ඇති කරන වෙලාවල් නැතුවා නොවේ. මෙය අප දරුවන්ගේ සිත් තුළද ආතතියක් ඇතිකළ හැකි බව වටහාගත යුත්තේ ඒ නිසයි. ඔබේ දරුවා ආතතියේ ලක්ෂණ පෙන්වනවාද?
කොරෝනා සහ ළමා සිත ගැන සළකා බැලීමේදී, කොරෝනා වසංගතය හේතුවෙන් එක දිගටම නිවසේ රැඳීම නිසා සමහර දරුවන්ගේ මනෝමීය ගැටළු සහ සංකුලතා ඇතිවිය හැක (psychological issues). ළමුන්ගේ සිතේ ආතතිය සහ පීඩනය (psychological distress) ඇතිවූ විට විවිධ මානසික සහ ශාරීරික ලක්ෂණ ඇතිවිය හැක (psychological and somatic symptoms).
කොරෝනා සහ ළමා සිත තුළ ඇතිවිය හැකි ආතතියේ සහ පීඩනයේ ස්වභාවය පහත සාධක මත රඳා පවතී
- වයස (age)
- සංවර්ධන අවස්ථාව (cognitive developmental stage)
- සමාජ ඉගෙනීම (social learning
- හැඟීම් පිලිබඳ බුද්ධි මට්ටම (emotional intelligence)
- මනෝ ස්වභාවය (temperament)
ළමා සිත තුළ ඇතිවිය හැකි ආතතියේ සහ පීඩනයේ ලක්ෂණ වලට උදාහරණ
ඡායාරූප: pixabay.com
- නිතරම, වෙනදාට වැඩියෙන් තරහ යාම
- සාමාන්‍යයට වඩා කුඩා ළමයෙක් ලෙස හැසිරීම
- නිතර කණස්සල්ලෙන් සිටීම
- නින්ද සහ ආහාර රටා වෙනස් වීම
- අවධානය අඩුවීම සහ කලබල ගතිය
- පෙරදී කැමැත්තෙන් කලදේ ප්‍රතික්ෂේප කිරීම
- හේතුවක් නැති හිසරදය සහ කැක්කුම්
- වැඩිහිටියන් කියන දෙයට ප්‍රතිවිරුද්ධ දෙය කිරීම
දරුවන් ආතතියේ සහ පීඩනයේ ලක්ෂණ පෙන්වන්නේ නම් ඔබට කළ හැක්කේ මොනවාද?
කොරෝනා වසංගතය පිලිබඳව ළමුන් සමග කතා කරන්න
- පළමුව ඔබ පිළිගත් ආයතනයක නිර්දේශ මගින් දැනුවත්වන්න (සෞඛය ප්‍රවර්ධන කාර්යාංශය www.hpb.health.gov.lk/en)
- ඉතා වැදගත් මූලික කරුණු පමණක් ඔවුන්ට කියන්න
- ඔබට පාලනය කළහැකි දේ සහ නොහැකි දේ පවසන්න (උදාහරණ: කෑම බීම / ඇඳිරි නීතිය)
- නිවස තුල ඔවුන් ආරක්‍ෂිත බව කියන්න
- මෙවැනි අවස්ථාවක බිය සහ කණස්සල්ල ඇතිවීම සාමාන්‍යබව තේරුම් කරන්න.
- කොරෝනා පිලිබඳ ප්‍රවෘත්ති බැලීම සහ තොරතුරු බෙදාහැරීම සිමා කරන්න
- කාලසටහනක් මගින් දිනචරියාව නැවත ස්ථාපිත කරන්න
- ඉගෙනීමට, චිත්‍ර ඇඳීමට, සංගීතයට සහ සෙල්ලම් කිරීමට කාලය වෙන් කරන්න
- දිනකට ඒකාකාරී නොවන අලුත් එක් දෙයක් කරන්න
- කතන්දර කියාදෙන්න, කතා පොත් කියවන්න මතක් කරන්න
- සෑම දඟ වැඩකටම බැනීම අවශ්‍ය නොවේ
- හොඳ දේ කලවිට ඉතා ඉහලින් අගය කරන්න
- ලැප්ටොප්, ටැබ් සහ වෙනත් තිර (screens ) භාවිතය අඩුකරන්න
- ඔබත් ආදර්ශයක් ලෙස ස්මාර්ට් දුරකථනය (smart phone ) භාවිතාව අවම කරන්න
- අප සිතේ කලබලගතියක් සහ අවේගශීලි ස්වභාවයක් ඇති අවස්ථාවකදී සිත මෙන්ම සිරුරද සන්සුන්ව තබා ගැනීම වැදගත්ය. සිත සන්සුන්ව තබාගැනීම මගින් ඉක්මනින්ම සුපුරුදු ජිවන රටාවට පැමිණිය හැක.
- ළමුන්ට සිත සන්සුන්කිරීමේ ව්‍යායාමයක් කියා දෙන්න
පහත ව්‍යායාමය මගින් සිත සංසුන් කිරීමට උදව්වක් ලැබේ.
- පුටුවක සෘජුව වාඩිවෙන්න
- දෑත් දෙපසින්, යටිපතුල් පොළොවේ ද තබන්න
- ඔබේ දෑස් වසාගැනීම හෝ බිම බලාසිටිම සුදුසුය
- ඔබේ දකුණු අතේ දෙහි ගෙඩියක් ඇතිබව සිතන්න
- දෙහි යුෂ ගැනීම සඳහා, තදින් මිරිකන බව සිතන්න
- අතේ මාංශ පේශීන් කොතරම් තද වනවාදැයි සිතන්න
- සිතින් පහට ගණන් කරන්න
- දෙහි ගෙඩිය බිමට දැම්මා සිතා අත සැහැල්ලු කරගන්න
- පෙරට වඩා අතේ දැන් සැහැල්ලුබව සිතන්න
- මගේ අත දැන් සැහැල්ලුයි කියා සිතින් කියන්න
- දැන් ඒ අයුරින්ම වම් අතින්ද කරන්න
- සිරුරේ වෙනත් කොටස්ද සැහැල්ලු කිරීමේ ව්‍යායාම කල හැක
ළමුන්ගේ සිත සන්සුන්ව තබා ගැනීමට පහත දේ උත්සහ කරන්න
ඡායාරූප: pixabay.com
- සිතින් 10 ට සෙමින් ගණන් කිරීම
- ඇවිදීම වැනි ශාරීරික ක්‍රියාවක යෙදීම
- නිස්කලංක ප්‍රසාදජනක ස්ථානයක් වෙත සිත ගෙනයාම
- විශේෂ සිත සන්සුන් කරවන ක්‍රියාවක දීම
- සෙමින් ඉහල පහල හුස්මගැනීම
- සංගීතයට සවන්දීම
- කලින් පුහුණු කල භාවනාවක යෙදීම
අවශ්‍ය විටක ළමා සහ යොවුන් මනස පිලිබඳ වෛද්‍ය උපදෙස් ලබාගන්න (Child & Adolescent Psychiatrist/Psychiatrist).
මූලාශ්‍ර: Dr. Miyuru Chandradasa
ඒ වගේම මේ වේලාවේ රෝගය පැතිරවීමට අනුබල නොදී නිසි සනීපාරක්ෂක උපදෙස් පිළිපදින ලෙසත් නිරෝධායන කටයුතු වලට ඔබගේ උපරිම සහය දෙන ලෙසත් අපි යලිත් ඔබට මතක් කරනවා.
කොවිඩ් 19 හදිසි ඇමතුම් සේවා අංක – 0710107107 සහ 0113071073
*theAsianparent Sri Lanka හි පල කරනු ලබන ලිපි ජාත්‍යන්තර ප්‍රකාශන හිමිකම් නීති මගින් ආරක්ෂා කර ඇත. ඔබ මෙම ලිපිය theAsianparent Sri Lanka හි අවසරයකින් තොරව පිටපත් කිරීම හෝ භාවිතා කිරීම කරන්නේ නම් ඔබට එරෙහිව මෙම නීති යටතේ නඩු පැවරිය හැකිය.
